Kategorier

Zamek Chojnik


Zamek usytuowany nieopodal Jeleniej Góry-Sobieszowa, na szczycie góry Chojnik w Karkonoszach. Góra ta wznosi się na wysokość 627 metrów n.p.m., a od jej południowo-wschodniej strony znajduje się 150-metrowe urwisko opadające do tzw. Piekielnej Doliny. Warownia znajduje się na terenie rezerwatu przyrody, który jest eksklawą Karkonoskiego Parku Narodowego.

Zamek murowany został wzniesiony latach 50. XIV wieku. Pierwsza pisemna wzmianka o zamku pochodzi z 1364 r. 9 września 1399 roku starosta księstwa świdnicko-jaworskiego Benesz z Choustnik za zgodą króla Czech Wacława IV zastawił zamek Gotsche II Schofowi zastrzegając prawo wykupu zastawu. 16 maja 1400 Gotsche II zapłacił sumę zastawną. Prawo do czerpania dochodów z zamku miał także starosta królewski. 8 października 1418 król czeski nadał synom Gotsche II dobra ojcowskie. Dokument potwierdził starosta Heinze von Laasan 5 maja 1419 roku. Od tego momentu zamek był własnością rodziny Schaffgotschów.

7 maja 1393 Gotsche II Schoff ufundował ołtarz św. Jadwigi. Prawo patronatu zachował dla siebie i swoich prawych następców.

W pierwszej połowie XVI wieku zapewne z powodu trwogi tureckiej dokonano modernizacji budowli. Zamek otoczono murami ze strzelnicami dostosowanymi do użycia broni palnej. Przypuszczalnie w tym okresie po stronie wschodniej i północno-wschodniej zamku dolnego powstała kuchnia z dużym kominem, zabudowania przy bramie dolnej i w międzymurzu (dom komendanta i stajnie). Wtedy także lub nieco później wykonano sgraffitowe boniowanie elewacji, dodano półkoliste attyki i renesansową kamieniarkę. Zapewne ok. 1560 r. powstała po stronie północnej niska basteja. W latach 1588-1589 cieśla Jakob Liewig ze Szklarskiej Poręby na polecenie Johanna Ulricha Schaffgotscha podwyższył stołp o szachulcową, ósmioboczną nadbudówkę z cebulastym hełmem.

Na początku XVII w. właścicielem zamku był Hans Ulrich von Schaffgotsch. Podczas wojny trzydziestoletniej był on stronnikiem cesarza Ferdynanda II i służył w jego armii pod dowództwem Albrechta Wallensteina. Kiedy cesarz stracił zaufanie do swojego generała, w 1634 r. Hans Ulryk jako jego podwładny został aresztowany i rok później, po oskarżeniu o zdradę, ścięty. Wszystkie dobra rodzinne Schaffgotschów skonfiskowano. W 1641 r. syn Hansa Ulryka, Krzysztof Leopold, odzyskał większość utraconych dóbr w tym zamek Chojnik. Warunkiem było przejście na katolicyzm.

31 sierpnia 1675 r. podczas burzy w zamek trafił piorun. Wybuchł pożar, w którym ucierpiał zamek górny i zwieńczenie wieży. Budowla szybko stała się atrakcją turystyczną odwiedzaną przez kuracjuszy z Cieplic. W 1822 r. zorganizowano pod zamkiem punkt wynajmu przewodników i tragarzy. W ruinach zamku otwarto gospodę, w której prowadzono księgi pamiątkowe. W 1823 roku wybudowano schody na wieżę. W 1860 r. adaptowano północną basteję na schronisko turystyczne.

Po II wojnie światowej zamek udostępniono już w 1945 r. Dwa lata później otwarto ponownie schronisko. Prace remontowe przeprowadzono w 1949 roku. Wówczas to w urządzono także małe muzeum w tzw. salce gotyckiej schroniska. W styczniu 1963 r. z powodu groźby zawalenia zamek zamknięto. Remont rozpoczął się jesienią tego samego roku. Formalnie zakończył się dopiero 10 lat później. Już w listopadzie 1973 r. Sanepid zamknął schronisko. Po remoncie otwarto je w czerwcu 1975 r. W latach 70. XX w. wzmocniono mury wieży, a w latach 80. XX w. odbudowano kuchnię , odgruzowano dziedziniec i cysterny. Od 1991 r. na zamku odbywa się jeden z największych w Polsce turniejów kuszniczych "O Złoty Bełt Zamku Chojnik". W 1993 roku zamek stał się siedzibą Bractwa Rycerskiego Zamku Chojnik, które przejęło organizację turnieju. W latach 1993-1994 wykonano metalowe schody na wieżę i zrekonstruowano ganek straży. W 2007 r. ustawiono granitowy pomnik upamiętniający wizytę w 1956 roku Karola Wojtyły z grupą studentów.

Zamek Chojnik składa się z zamku dolnego otoczonego fortyfikacjami. Po stronie północnej wznosi się cylindryczna wieża, a w północno-wschodnim narożniku baszta łupionowa. Wzdłuż murów kurtynowych znajdują się budynki mieszkalne i gospodarcze. Brama łączy go z zamkiem średnim. W jego centrum znajduje się pręgierz o wysokości 3,9 m. Widoczne są pozostałości budynku mieszkalnego załogi, dawnej kuchnia, cysterny na wodę itzw. Sali sądowej. Kolejna brama łączy zamek średni z zamkiem górnym. Na nim widoczne są pozostałości późnogotyckiej kaplicy zamkowej, pałacu oraz wejście na wieżę.


Źródło: Wikipedia

 
Zamek Chojnik na starych zdjęciach, rycinach i pocztówkach:

Zamek Chojnik
Inscenizacja legendy o księżniczce Kunegundzie na dziedzińcu zamku Chojnik (1924); źródło: Polona.pl



Zamek Chojnik
Zamek Chojnik (1884), Kleczeńska Józefa; źródło: Polona.pl




Zamek Chojnik
Zamek Chojnik; źródło: Polona.pl




Zamek Chojnik
Zamek Chojnik (1866?); źródło: Polona.pl




Zamek Chojnik
Zamek Chojnik (1884), Krajewska Julia; źródło: Polona.pl




Zamek Chojnik
Zamek Chojnik, plan założenia (1899); źródło: Polona.pl




Zamek Chojnik
Zamek Chojnik, plan założenia (?); źródło: Polona.pl




Zamek Chojnik
Zamek Chojnik (?); źródło: Polona.pl




Zamek Chojnik
Brama zamku Chojnik (?); źródło: Polona.pl




Zamek Chojnik
Zamek Chojnik (1884), Kleczeńska Józefa; źródło: Polona.pl




Zamek Chojnik
Zamek Chojnik (przed 1900); źródło: Polona.pl


Zamek Chojnik
Zamek Chojnik (1930-1940), Kleczeńska Józefa; źródło: Polona.pl
 

Zamek Chojnik
Zamek Chojnik (nie po 1850), Ludke Ludwig Eduard; źródło: Polona.pl




Zamek Chojnik
Zamek Chojnik (1901); źródło: Polona.pl




Zamek Chojnik
Zamek Chojnik (1918-1939); źródło: Polona.pl




Zamek Chojnik
Zamek Chojnik (ok. 1930); źródło: Polona.pl




Zamek Chojnik
Zamek Chojnik (1902); źródło: Polona.pl




Zamek Chojnik
Zamek Chojnik (przed 1945); źródło: Polona.pl




Zamek Chojnik
Zamek Chojnik (1925); źródło: Polona.pl




Zamek Chojnik
Zamek Chojnik (przed 1900); źródło: Polona.pl




Zamek Chojnik
Zamek Chojnik (przed 1900); źródło: Polona.pl




Zamek Chojnik
Zamek Chojnik (przed 1900); źródło: Polona.pl




Zamek Chojnik
Zamek Chojnik (ok. 1850 ?); źródło: Polona.pl




Zamek Chojnik
Zamek Chojnik (przed 1900); źródło: Polona.pl




Zamek Chojnik
Zamek Chojnik (przed 1900); źródło: Polona.pl




Zamek Chojnik
Zamek Chojnik (nie po 1828); źródło: Polona.pl




Zamek Chojnik
Zamek Chojnik (przed 1900); źródło: Polona.pl




Zamek Chojnik
Zamek Chojnik (1821); źródło: Polona.pl






Współrzędne: 50.833728, 15.644211