Kościół św. Anny w Krakowie
Pierwszy drewniany kościół wybudowany został w XIV wieku, przed rokiem 1363, gdyż z tego roku pochodzi pierwsza wzmianka o kościele dotycząca prośby Kazimierza Wielkiego o odpust skierowanej do papieża Urbana V. Kościół spłonął w roku 1407. Wówczas na jego miejscu wzniesiono murowany kościół w stylu gotyckim. Jego fundatorem był król Władysław Jagiełło i z jego inicjatywny kościół dostał się w 1418 pod opiekę Akademii Krakowskiej. W 1428 za czasów proboszcza Jana z Wielunia rozbudowano prezbiterium. W 1473 roku został pochowany w kościele św. Anny profesor Akademii Krakowskiej Jan Kanty. W 1535 roku biskup Piotr Tomicki ogłosił kościół kolegiatą i ustanowił przy nim kapitułę kolegiacką. W 1539 sprawiono dla Jana Kantego nową trumnę, a w 1549 nowy renesansowy nagrobek ufundował rektor Akademii Krakowskiej Jakub Fredel. W 1680 papież Innocenty XI kanonizował Jana Kantego. W związku z rosnącym kultem świętego profesorowie Akademii postanowili wyburzyć kościół i na jego miejscu zbudować większy, będący w stanie pomieścić wszystkich pielgrzymów odwiedzających grób Jana Kantego. Kościół wyburzono w roku 1689 na koszt Akademii. W tym samym roku położono kamień węgielny pod budowę nowej świątyni. Pierwotny projekt kościoła zaproponowany przez architekta Tylmana z Gameren nawiązywał do planu rzymskiego kościoła San Carlo ai Catinari, który był także inspiracją dla kościoła uniwersyteckiego paryskiej Sorbony. Ale profesorowie Akademii odrzucili projekt i zasugerowali Tylmanowi jako wzór plan kościoła San Andrea della Valle, który był pod opieką zakonu teatynów - konkurentów jezuitów, bowiem krakowscy uczeni chcieli budowlą kościoła akademickiego przyćmić krakowski kościół św. św. Piotra i Pawła zarządzany wtedy przez jezuitów. Tylman z Gameren zrobił nowy projekt, który został zaakceptowany i budowa ruszyła. Od 1692 roku prace budowlane nadzorował ks. Sebastian Piskorski - proboszcz parafii i zarazem profesor Akademii Krakowskiej. W 1695 kościół stał w stanie surowym i nie miał jeszcze kopuły. W 1703 roku biskup Kazimierz Łubieński konsekrował kościół. Pod koniec XVIII w. wieże zyskały nowe, późnobarokowe hełmy projektu księdza Sebastiana Sierakowskiego, nawiązujące swoim kształtem do hełmu Wieży Zegarowej na Wawelu.
Fasada jest dwukondygnacyjna, flankowana dwiema wieżami zwieńczonymi późnobarokowymi hełmami. Swoim kształtem przypomina fasadę kościoła Santa Anastasia w Rzymie. Druga kondygnacja jest zwieńczona trójkątnym przyczółkiem. W przyczółku umieszczona jest płaskorzeźba przedstawiająca Oko Bożej Opatrzności. Nad portalem głównym znajduje się inskrypcja w języku łacińskim dotycząca św. Anny jako gospodyni tego kościoła. Nad oknem drugiej kondygnacji umieszczona jest płaskorzeźba przedstawiająca Madonnę z Dzieciątkiem.Nad wejściami bocznymi znajdują się płaskorzeźby aniołów. W niszach na fasadzie znajdują się figury 4 świętych:
- św. Kazimierz (wyższa kondygnacja, po lewej)
- św. Florian (wyższa kondygnacja, po prawej)
- św. Bernard z Clairvaux (niższa kondygnacja, po lewej).
- św. Jan Kanty (niższa kondygnacja, po prawej).
Całość kompozycji fasady została zaprojektowana tak, aby najlepiej prezentowała się w ukośnym widoku z wąskiej uliczki św. Anny. Bowiem w trakcie budowy kościoła nie istniały jeszcze Planty, a obecna ulica św. Anny (wówczas ul. Żydowska) była zamknięta murami obronnymi.
Budowla jest jednonawowa z kaplicami bocznymi i transeptem i prosto zamkniętym prezbiterium. Nawa jest sklepiona kolebkowo z lunetami, a nad jej skrzyżowaniem z transeptem wznosi się ośmioboczna kopuła z tamburem. Kaplice połączone są ze sobą przejściami, dzięki czemu przypominają nawy boczne i dlatego ten kościół często mylony jest z trójnawowym. Kaplic jest 6, w tym 2 sklepione kopułami.
źródło: Wikipedia
Współrzędne: 50.062267, 19.933465
POLECAMY TAKŻE:
