Starożytny Rzym w infografikach
Historia starożytnego Rzymu nie jest prosta. Na przestrzeni setek lat zmieniał się jego ustrój i zasięg terytorialny. Książka “Starożytny Rzym. Infografiki” może być pomocna w okiełznaniu i lepszym zrozumieniu tej niezwykłej cywilizacji.
Na publikację składa sie kilkadziesiąt infografik, opatrzonych zwięzłymi komentarzami. Wszystkie dotyczą starożytnego Rzymu. Uszeregowano je w trzech głównych częściach. Dotyczą kolejno: jego terytorium i ludności, władzy, religii i gospodarki oraz potęgi militarnej. Jednak z uwagi na to, że dzieje tej cywilizacji są bardzo długie, bo sięgają od założenia Rzymu w 753 r. p.n.e. po upadek Konstantynopola, autorzy postanowili zakończyć swoją opowieść wraz z upadkiem zachodniej części imperium w 476 r.
Polskojęzyczna Wikipedia definiuje infografiki bardzo celnie. Są to graficzne wizualizacje informacji, danych i wiedzy, zaprojektowane tak, by przekazywać odbiorcom złożone dane w przystępny i jasny sposób. Te w książce są różne - od prostych po niezwykle złożone, które można analizować przez dłuższy czas. Większość z nich jest jednak przejrzysta, choć czasem ich analiza wymaga skupienia. Jak podkreślają sami autorzy, im wcześniejszych etapów historii Rzymu dotyczą ilustracje, tym bardziej są lapidarne i zwięzłe ze względu na braki w źródłach pisanych.
Fanów obsypanego Oscarami filmu “Gladiator” z 2000 r. szczególnie zaciekawią liczne grafiki dotyczące wojskowości w Rzymie. Armia rzymska "była zresztą znacznie mniej potężna, niż się powszechnie sądzi. Na polu bitwy wyraźnie ustępowała większości współczesnych sobie formacji, zarówno zawodowym armiom kartagińskim czy hellenistycznym, jak i ludom barbarzyńskim, których główną aktywnością było prowadzenie wojen” - czytamy w książce. Autorzy zwracają jednak uwagę, że przewaga Rzymu wynikała z dostępu do nowych obywateli (co wzmacniało liczebność legionów) oraz sojuszy.
Jedna z infografik, którym szczególnie warto się przyjrzeć, prezentuje ekwipunek legionisty. Ważył blisko 60 kg! Pancerz wraz z hełmem to już kilkanaście kilogramów. Sporym obciążeniem była też broń w postaci pilum, czyli dwóch oszczepów (mniejszy ważył prawie 2 kg, a większy - 4 kg). Do tego dochodziła tarcza - kolejne 10 kilo z okładem (wraz z pokrowcem). Czytelnik dowie się też, jak legiony były zorganizowane i kto wchodził w ich skład. Ciekawostką jest infografika dotycząca machin oblężniczych. Nie będą zawiedzione osoby pasjonujące się strategią wojskową, bo ukazano również przebieg kilku ważnych bitew.
Publikacja może być też sporą pomocą dla osób, które próbują zrozumieć ustrój polityczny Rzymu i ścieżki awansów urzędników. Nie zabrakło tematyki religijnej i wyjaśnienia kultu bóstw. W przejrzysty sposób zaprezentowano również typy świątyń.
Książka jest dziełem trzech osób. John Schied jest historykiem, emerytowanym profesorem College de France i znawcą starożytnego Rzymu. Milan Melocco jest również historykiem, absolwentem École normale supérieure, doktorantem w dziedzinie historii starożytnej na Sorbonie. W tym trio nie mogło zabraknąć profesjonalnego grafika. Jest nim Nicolas Guillerat. Po krótkim okresie pracy w reklamie wyspecjalizował się w graficznej wizualizacji danych. Jest również wykładowcą infografii.
Z uwagi na to, że publikację przygotowali Francuzi, większość opublikowanej bibliografii jest w tym języku. Wypatrzyłem tylko jedną książkę w polskim przekładzie, co może być sporym zawodem dla osób, które chciałaby poszerzyć wiedzę na temat starożytnego Rzymu. Szkoda, że polski wydawca nie zadbał o wytypowanie chociażby niewielkiej listy wartościowych książek opublikowanych w naszym kraju.
Książka ukazała się nakładem wydawnictwa Rebis w przekładzie Jakuba Redlińskiego.
PAP - Nauka w Polsce
Szymon Zdziebłowski
Źródło: www.naukawpolsce.pap.pl
