Grodzisko Strzelce Dolne
Prace wykopaliskowe na terenie grodziska przeprowadzono w latach 1964-1970. W ciągu pięcioletnich badań uzyskano pełny przekrój grodziska w osi wschód-zachód i północ-południe oraz wykonano wykop w jego południowej części. Znaleziono kilka tysięcy naczyń glinianych, 157 przedmiotów żelaznych, kościanych, rogowych i kamiennych. Wśród nich były groty strzał datowane na XI-XII wiek, noże, osełka, grzebienie rogowe, szydła i igły kościane oraz elementy uprzęży końskich. Rozpoznano stałe elementy fortyfikacyjne oraz kulturalne.
W warstwach kulturowych odkryto m.in. srebrny dirhem arabski oraz zespół siekańców monet i ozdób srebrnych. Monety arabskie datowane na I połowę X wieku stanowią jedna z największych kolekcji tych zabytków odkrytych na Pomorzu Wschodnim.
W wyniku prac wykopaliskowych stanowisko zostało uznane za gród obronny i duży zespół osadniczy, największy w rejonie dzisiejszej Bydgoszczy w okresie plemiennym Słowian. Czas jego egzystencji ocenia się na VII-XII wiek. Obok osiedla obronnego odkryto zespół kilku osiedli otwartych – wiejskich (m.in. w Gądeczu) oraz cmentarzysko.
W otoczeniu grodziska szczególnie imponująco prezentuje się sucha dookólna fosa, wcięta tarasowato w stok przy górnej krawędzi wzgórza. Dzięki niej w południowej części obiektu uzyskano przed naziemnymi konstrukcjami wału obronnego prawie pionową ścianę o 3,5 m wysokości wykopaną w glinie. Mimo silnego zniszczenia górnych warstw kulturowych oraz reliktów wału obronnego w wyniku gospodarki rolnej, udało się odtworzyć obraz jego konstrukcji wałowych.
Stwierdzono dwie fazy przebudowy wałów. Wał starszej fazy osadniczej posadowiony był w pasie 6-metrowej szerokości, przy czym nasyp jądra wału wewnątrz wzmocniony był luźną konstrukcją przeładunkową. W 1967 r. odkryto również częściowo naruszony zespół belek wskazujący wyraźnie na konstrukcję izbicową.
Przy jego wewnętrznej stronie odkryto domostwo półziemiankowe. W świetle tego odkrycia i przykładów innych grodzisk można wznosić, że wokół wału układał się dookólnie pojedynczy rząd podobnych domostw mieszkalnych zwróconych frontem w kierunku pustego majdanu osiedla.
W pobliżu grodu odkryto sieć osiedli otwartych. W świetle odkryć nasion zbóż i pozostałości kostnych zwierząt domowych można stwierdzić, że dominowały zajęcia rolnicze, przy znikomym udziale myślistwa i rybołówstwa. Zespoły żelaznych, kościanych, rogowych, glinianych i kamiennych narzędzi i ozdób, będących wytworami mieszkańców wskazuje na rozwój różnych rzemiosł i handlu.
Zniszczenie i opuszczenie grodu nastąpiło najprawdopodobniej podczas pomorskiej kampanii Bolesława Krzywoustego w latach 1113-1116. Nie podjęto jego odbudowy.
źródło: Wikipedia
Współrzędne: 53.211944, 18.172778
tagi: bydgoszcz grodzisko strzelce dolne strzelcach
