Zespół pałacowo-parkowy Anny i Erazma Jerzmanowskich w Prokocimiu
W połowie XVIII w. Prokocim stał się własnością rodziny Wodzickich. Pierwszy dziedzic Prokocimia z tej rodziny, ksiądz kanonik Michał Wodzicki zbudował na miejscu dawnego centralnego placu wsi (Nawsia) dwór z muru pruskiego, przy którym założył ogród w stylu włoskim, który należy traktowac jako zaczątek obecnego parku. Do dworu od strony Krakowa wiodła aleja dojazdowa wysadzaną lipami Jeden z kolejnych właścicieli Prokocimia, bratanek Michała, Eliasz Wodzicki, około 1780 r. na miejscu wspomnianego dworu zbudował dla swojej żony nowy, murowany dwór, zwany niekiedy pałacem. W 1810 jego syn, Józef Wodzicki, założył przy nim park w stylu angielskim, a kilkanaście lat później na fundamentach starego pałacu zbudował zachowany do dzisiaj pałac w stylu klasycystycznym. W kolejnych latach dosadzano buki, jesiony, dęby, klony, topole i wytyczano alejki spacerowe. W 1891 Karol Knaus rozpoczął przebudowę pałacu na zlecenie hrabiego Jozefa Grodzickiego w stylu eklektycznym, która to przebudowa trwała do 1895. Jest to jego jedno z najwybitniejszych dzieł, które przetrwało do dziś.
25 czerwca 1895 Józef Grodzicki sprzedał majątek Erazmowi Jerzmanowskiemu. Park otoczono ażurowym ceglanym murem. Zbudowano oranżerię, od rzeki Drwinki poprowadzono przez park strumień, który zasilał trzy stawy rybne. Parkowe alejki otrzymały malownicze mostki, a wśród klombów pojawiły się parkowe rzeźby. Po śmierci Erazma Jerzmanowskiego (zm. 7 lutego 1909) jego żona Anna w 1910 sprzedała majątek zakonowi Augustianów. Inicjatorem kupna i pierwszym administratorem był ks. Grzegorz Uth. Zbudowano kaplicę, adaptując do tego celu dawną dworską stajnię, poświęconą 13 lutego 1911, natomiast budynek dawnych czworaków zaadaptowano na potrzeby plebanii. W pałacu utworzono szkołę dla chłopców o nazwie "Nowa Szkoła". Jednym z jej nauczycieli i wychowawców był historyk literatury, późniejszy prof. UJ Stanisław Pigoń. 7 stycznia 1917 Augustianie utworzyli w Prokocimiu nową parafię. W czasie I wojny światowej w pałacu mieścił się austriacki sztab wojskowy Twierdzy Kraków, a w czasie II wojny pałac zajmowali Niemcy.
W 1950 zakon Augustianów w Polsce został rozwiązany a majątek przejął skarb państwa. W pałacu utworzono dom dziecka, który działał tutaj nieprzerwanie do 2003. Park pałacowy przekształcono w park miejski. W 1966 ówczesne władze postanowiły przebudować park, niestety ze szkodą dla jego urody. Strumyki zasypano, podobnie jak zbiorniki wodne, mostki rozebrano, a po stawach zostały jedynie zagłębienia w terenie. W latach 1966-1970 na miejscu największego stawu wybudowano stadion sportowy dla KS "Kolejarz".źródło: Wikipedia
Współrzędne: 50.019452, 19.994838
POLECAMY TAKŻE:
