Na pomysł upamiętnienia poległych za ojczyznę bezimiennych bohaterów wpadł Francuz Fryderyk Simon. 11 listopada 1920 roku szczątki żołnierzy walczących w pierwszej wojnie światowej spoczęły pod Łukiem Triumfalnym w Paryżu. Podobna uroczystość odbyła się tego samego dnia w Londynie. Wkrótce w ślady Francuzów i Anglików poszły inne kraje. W odrodzonej Polsce, m.in. ze względu na walki z bolszewikami, bezimienni bohaterowie musieli czekać dłużej na upamiętnienie. Sprawa nabrała tempa 2 grudnia 1924 roku, gdy u stóp pomnika księcia Józefa Poniatowskiego na Placu Saskim ktoś położył w nocy tablicę z napisem "Nieznanemu żołnierzowi poległemu za ojczyznę". Wkrótce w tym samym miejscu pojawił się płonący znicz.
Po tym wydarzeniu zawiązał się komitet dążący do upamiętnienia bohaterów. O patronat poproszono prezydenta Stanisława Wojciechowskiego. Komitet zwrócił się o pomoc do władz. 24 stycznia 1925 roku Rada Ministrów przychyliła się do tej inicjatywy. Na lokalizację mauzoleum wyznaczono arkady Pałacu Saskiego, w którym mieściła się wówczas siedziba Sztabu Generalnego oraz inne instytucje wojskowe.
2 listopada 1925 roku odbyła się wielka uroczystość złożenia prochów w Grobie Nieznanego Żołnierza. Pole bitwy, z którego ekshumowano zwłoki, wskazano drogą losowania spośród pietnastu zaproponowanych przez władze wojskowe. Ostatecznie pod koniec października przeniesiono zwłoki niezidentyfikowanego żołnierza z Cmentarza Obrońców Lwowa. Obok trumny umieszczono urny z ziemią z innych pobojowisk oraz zapalono wieczny znicz.
W czasie Powstania Warszawskiego Pałac Saski został zburzony przez Niemców, a jedyną jego częścią, która ocalała, był Grób z fragmentem kolumnady. Po wojnie ponownie zapalono znicz oraz umieszczono urny z ziemią z 24 pól bitewnych.
AU, PB
Fotografia: Grób Nieznanego Żołnierza w arkadach Pałacu Saskiego przed 1939 r., Polona, CC-BY-NC.
Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Muzeum Historii Polski.
