Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich (t. I, str. 555) podaje, że w Latopisie ipatijewskim (hipackim) (wyd. Petersburg 1843) pod datą 1259 znajduje się zapis, iż Daniel Halicki,
książę halicko-wołyński, osiadłszy w Chełmie, chcąc umocnić miasto i uczynić je bardziej obronnym, zbudował niedaleko niego wieżę, z której widać było okolice Chełma, a ponadto słup kamienny (stołp) zwieńczony orłem wyciosanym z kamienia, oddalony o
milę od miasta. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego identyfikuje pierwszą z tych wież z wieżą w Bieławinie (o pół mili od miasta), obecnie zachowaną jako resztki fundamentów w granicach administracyjnych Chełma, drugą zaś z wieżą w Stołpiu (odległość 1,5 mili od miasta); miały to być wieże strażnicze, tzw. ostrzeżniki, strzegące podejść do zamku książęcego położonego na Wysokiej Górce w Chełmie, uniemożliwiające nieprzyjacielowi niespodziewane zbliżenie się do miasta. Badania archeologiczne wież w Stołpiu i Bieławinie zostały zainicjowane przez naukowców rosyjskich na początku XX wieku; w latach 1909–1912 ekipa kierowana przez Pawła Pokryszkina odkryła w Stołpiu m.in. posadzkę złożoną z 5 rozet o średnicy 50 cm, przeniesioną do Muzeum Archeologiczno-Cerkiewnego w Chełmie. Opis obiektu dokonany w latach 1976–1978 przez zespół pod kierownictwem profesor Ireny Kutyłowskiej z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie podaje następujące wymiary zabytku: zewnętrzna część budowli to prostokąt o wymiarach 5,7 m na 6,6 m, natomiast wnętrze ma kształt cylindryczny (wymiary 3 do 3,6 m), przechodzący na ostatniej kondygnacji w ośmiobok. Budulec to zlepieńce trzeciorzędowe oraz cegła palcówka (na najwyższej kondygnacji).
źródło: Wikipedia.pl
Współrzędne: 51.167831,23.348114
tagi: stołpiu stolpiu
