Lokacja Poznania na prawie magdeburskim
W XIII w. na terenie ziem polskich zaczęto lokować pierwsze miasta na prawie niemieckim. Proces ten zapoczątkowali Piastowie śląscy, a za ich przykładem poszli później także inni władcy kraju, który przechodził wówczas przez okres rozbicia dzielnicowego.
Na terenie Wielkopolski drugim pod względem znaczenia obok Gniezna grodem był Poznań. Ośrodek ten ze względu na niedostatek wolnego miejsca, w obrębie Ostrowa Tumskiego i w przylegającym do niego podegrodziu, nie mógł jednak dalej się rozwijać. Ten stan rzeczy wpłynął zapewne na decyzję podjętą przez książąt wielkopolskich Przemysła I i Bolesława Pobożnego, którzy 23 kwietnia 1253 r. wydali dokument lokujący nowe miasto na lewym brzegu Warty.
W drugiej połowie XIII w. rozpoczęto budowę zamku na Górze Przemysła, kościoła farnego oraz kamiennych murów miejskich. Wytyczono wtedy również kwadratowy rynek, na którym ustawiono wagę oraz wzniesiono ratusz. Poza murami znajdowało się z kolei zaplecze gospodarcze gminy miejskiej, składające się z kilkunastu wiosek wymienionych w przywileju lokacyjnym. Mieszkańcy nowego miasta zostali ponadto na okres ośmiu lat zwolnieni ze świadczenia powinności na rzecz władcy i dopiero po upływie tego czasu mogli uiszczać podatki.
Nadanie Poznaniowi prawa magdeburskiego (jedna z odmian prawa niemieckiego) zainicjowało proces upodabniania tego ośrodka do innych metropolii Europy Zachodniej. Miasto na lewym brzegu Warty sukcesywnie się rozbudowywało, wykorzystując dogodne położenie na przecięciu ważnych szlaków handlowych. Nie bez znaczenia okazała się być także mądra i konsekwentna polityka gospodarcza prowadzona przez kolejnych książąt wielkopolskich oraz polskich królów, którzy dostrzegając potencjał Poznania nadawali mu kolejne prerogatywy.
Paweł Cichocki
Ilustracja: Poznań, Civitates orbis terrarum, 1617 r. Źródło: Biblioteka Narodowa / polona.pl
O ile nie jest to stwierdzone inaczej, wszystkie materiały na stronie są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Muzeum Historii Polski.
