Zamek w Pilicy
Pierwotnie w miejscu pałacu znajdowała się obronna siedziba rodu Toporczyków, którzy od nazwy miejscowości zaczęli się nazywać Pileckimi. Od nich Pilicę kupili w 1569 roku Padniewscy herbu Nowina. Około 1610 roku kasztelan oświęcimski Wojciech Padniewski wzniósł w miejscu rezydencji Pileckich nową późnorenesansową rezydencję w stylu włoskim i przeniósł się do niej z nieodległego Zamku w Smoleniu. Po wygaśnięciu rodu Padniewskich kolejnym właścicielem był Jerzy Zbaraski, który dokończył budowę, a następnie właścicielem stał się Konstanty Wiśniowiecki, przez małżeństwo z córką którego Heleną, zamek jako posag objął w posiadanie po 1636 roku starosta piotrkowski Stanisław Warszycki z Dankowa. On to rozbudował pałac, a w 1651 roku znacznie wzniósł potężne fortyfikacje otaczające zamek, w tym sześć murowanych bastionów z kazamatami połączonych murami kurtynowymi otoczonymi fosą o szerokości 20 metrów, dzięki czemu zamek stał się nowoczesną jak na ówczesne czasy twierdzą. Pomimo tego w 1655 roku na krótko zespół zamkowy został zajęty przez wojska szwedzkie, lecz wkrótce został odzyskany, a szkody usunięte
W 1705 roku wojska szwedzkie ponownie zajęły zamek. W 1731 roku ostatnia z rodu Warszyckich Emerencjanna Pociejowa sprzedała zamek Marii z Wesslów Sobieskiej (wdowie po królewiczu Konstantym Sobieskim), która następnie przebudowała pałac w stylu barokowym. W roku 1753 przekazała Pilicę bratankowi Teodorowi Wesslowi i wstąpiła do klasztoru Sakramentek w Warszawie. W 1852 roku pałac kupił Krystyn August Moes, który rozpoczyna remont, po którym jednak pałac spłonął w pożarze. W 1874 roku ruinę kupił słynny przemysłowiec Leon Epstein, który wyremontował pałac i nadał mu styl neorenesansowy, a fortyfikacje ozdobił w stylu romantycznym. W 1880 roku Epsteinowie opuścili Pilicę i przenieśli się do Krakowa, a do 1887 roku majątkiem kierowali zarządcy, po czym zapadła decyzja o sprzedaży zespołu zamkowego.
W 1908 roku od Pelagii z Dziewulskich (wdowy po Zdzisławie Puchale) pałac i okoliczne majątki kupił inżynier Kazimierz Arkuszewski, którego potomkowie byli właścicielami zamku do 1945 roku.
Od końca 1942 do wiosny 1944 r. na zamku stacjonował pluton zmotoryzowanej żandarmerii - Gandarmerie Mot-Zug 63 pod dowództwem lejtnanta von Kreske. Pluton ten pod murami zamku rozstrzelał ok. 80 Polaków i ok. 70 Żydów. W 1945 roku odebrano majątek Arkuszewskim, a pałac przeznaczono na dom dziecka dla dziewcząt, a w latach 80. XX w. zakładu poprawczego dla młodzieży. W latach 1960-1962 konserwowano częściowo pałacowe wnętrza. Od 1989 zespół pałacowy jest własnością Barbary Piaseckiej-Johnson.
źródło: Wikipedia
Zamek w Pilicy na starych zdjęciach, rycinach i pocztówkach:
1908 r.; źródło: Polona.pl
1920 - 1929 r., Poddębski Henryk; źródło: Polona.pl
Współrzędne: 50.467800, 19.648704
tagi: pilica pilicy
ZABYTKI JURY KRAKOWSKO-CZĘSTOCHOWSKIEJ
