Ratusz Głównego Miasta
Najstarsze fragmenty ratusza pochodzą z lat 1327–1336 – budynek ten był jednak niewielki, co stworzyło konieczność rozbudowy już po kilkunastu latach.
W XIV wieku przebudowano Główne Miasto, a w 1346 zmieniono ustrój miejski z lubeckiego na chełmiński. Reforma ta uwzględniała, między innymi, rozdzielenie roli rady miejskiej (zajmującej się ustanawianiem miejscowego prawa) i ławy miejskiej (zajmującej się sądownictwem). Rozdzielenie funkcji spowodowało, że musiały istnieć dwie niezależne sale dla tych instytucji. W 1357 istniał na miejscu obecnego ratusza, ratusz tymczasowy.
Pierwsza poważna rozbudowa budynku ratusza rozpoczęła się w 1378, kiedy miastu zostało nadane pełne prawo chełmińskie. Kierowana przez Henryka Ungerdina przebudowa trwała do 1382. Wówczas to wybudowano nowe pomieszczenia dla wagi miejskiej oraz salę sądową (obecnie Sala Czerwona). Zlikwidowano również strop pomiędzy parterem a pierwszym piętrem oraz ściany działowe, uzyskując wielką reprezentacyjną salę rady miejskiej (obecnie Sala Biała). Z tej przebudowy do dnia dzisiejszego zachował się obrys frontu budynku od strony ulicy Długiej. Siedziba miejska z powodów ideologicznych nie mogła być zbyt wystawna. Dopiero po usunięciu Zakonu Krzyżackiego z miasta budowla mogła zostać rozbudowana.
W latach 1454–1457, w związku z przybyciem do Gdańska króla Kazimierza Jagiellończyka, ratusz został rozbudowany. Podczas przebudowy nadbudowano poddasze i wymieniono elewację frontową. Pracami kierował Hans Kreczmar. W latach 1486–1488 została wykonana wieża ratuszowa; budową kierował Henryk Hetzel. Wieża została wykończona przez Michała Enkingera wysokim hełmem w 1492, który spłonął już w 1494. W 1504 ratusz odwiedził Aleksander Jagiellończyk.
Ogólny rozwój miasta, poszerzenie samorządu miejskiego przez króla Zygmunta I Starego w 1526 o tzw. trzeci ordynek (pierwszy stanowiła rada, drugi – ława), stanowiący reprezentację kupiectwa i cechów rzemieślniczych, spowodowało dalszą rozbudowę obiektu. W dotychczasowych gabarytach nie mógł on już spełniać zarówno stałych funkcji – urzędował w nim burmistrz, obradowała rada miasta, wyrokował sąd (nazywany wetowym), miał swą siedzibę burgrabia (będący reprezentantem króla polskiego w mieście) – jak i okazjonalnych. Około 1537 zaczęto wznosić wokół dziedzińca, na miejscu dawnego zajazdu, dwukondygnacyjną oficynę; po tej przebudowie zachował się obecny obrys budynku.
Podczas działań wojennych Gdańsk był kilkakrotnie bombardowany przez samoloty alianckie, ale Główne Miasto prawie nie ucierpiało. Podczas wojny z Gdańska ewakuowano wnętrza cennych zabytków. Meble i obrazy zostały poukrywane na pomorskich wsiach. Słabe warunki powodowały jednak, że cenne zabytki niszczały, ale były zachowane
W marcu 1945, podczas natarcia Armii Czerwonej i bezpośredniego ostrzału miasta, pożar strawił hełm wieży i drewniane stropy, a mury dodatkowo ucierpiały od pocisków i bomb. Ocalałe ich fragmenty były tak nadwątlone, że nawet zwykła burza groziła katastrofą. Według wstępnych ustaleń budynek nie nadawał się do odbudowy i zakwalifikowany został do rozbiórki. Ostatecznie jednak udało się go uratować.
W maju 1945 Armia Czerwona przekazała miasto polskiej administracji. W czerwcu ewakuowane zabytki wróciły do miasta. Ze względu na zniszczenia budynków, cenne okazy zostały zdeponowane początkowo w Składnicy Muzealnej w Oliwie. Rozpoczęta w 1946 odbudowa ratusza była przedsięwzięciem trudnym – zaliczana jest do wybitnych osiągnięć polskiej powojennej sztuki konserwatorskiej. Przy odbudowie elewacji wykorzystano dzieła sztuki, przedstawiające zabytek. Architekci wzorowali się na wyglądzie ratusza z obrazu Grosz Czynszowy gdańskiego malarza Antona Möllera. W październiku 1952 wnętrza ratusza zostały przekazane Muzeum Pomorskiemu w Gdańsku Po wielu pracach murarsko-konserwatorskich, 2 kwietnia 1970, odbudowany ratusz przekazano na siedzibę Muzeum Historii Miasta Gdańska (od 2000 nosi ono nazwę Muzeum Historyczne Miasta Gdańska). Odbudowa ratusza zbiegła się w czasie z obchodami XXV lecia wyzwolenia Gdańska. Do ratusza powróciły zabytkowe obrazy i meble, które przetrwały wojnę, a po niej zostały zdeponowane w Muzeum Pomorskim.
źródło: Wikipedia
Współrzędne: 54.348796, 18.652737
